Dożylna lidokaina w poprawie jakości powrotu do zdrowia po operacji

Czy dożylna lidokaina poprawia jakość powrotu do zdrowia po operacji?

Protokół przeglądu systematycznego i metaanalizy został zaprojektowany w celu oceny wpływu dożylnego podawania lidokainy na jakość powrotu do zdrowia po operacji (QoR). Badanie zostało zarejestrowane w International Prospective Register of Systematic Reviews (PROSPERO) pod numerem CRD42024585866, a protokół przygotowano zgodnie z wytycznymi PRISMA-P.

Populacja badana obejmie dorosłych pacjentów poddawanych różnym typom zabiegów chirurgicznych w znieczuleniu ogólnym. Analizowane będą randomizowane badania kontrolowane (RCT), w których interwencja polegała na dożylnym podawaniu lidokainy w okresie okołooperacyjnym (rozpoczęcie przed nacięciem i kontynuacja co najmniej do końca operacji), w porównaniu z placebo lub brakiem leczenia. Nie zastosowano ograniczeń dotyczących języka publikacji, daty wydania czy rodzaju zabiegu chirurgicznego.

Głównym punktem końcowym będzie jakość powrotu do zdrowia po operacji mierzona za pomocą skal QoR-15 lub QoR-40 w 1-3 dniu po operacji. Drugoplanowe punkty końcowe obejmą zużycie morfiny, częstość występowania nudności i wymiotów pooperacyjnych (PONV), czas do pierwszego wypróżnienia, czas do pierwszego oddania gazów oraz długość pobytu w szpitalu.

Jakie metody badawcze stoją za analizą skuteczności lidokainy?

Kompleksowe przeszukiwanie baz danych PubMed, Embase i Cochrane Library zostanie przeprowadzone od ich powstania do 31 grudnia 2024 r. Proces selekcji badań będzie obejmował screening tytułów i streszczeń, a następnie pełnych tekstów przez dwóch niezależnych recenzentów (Q.H. i C.S.). Dane będą ekstrahowane do standardowego formatu przygotowanego w Microsoft Excel, a badania zostaną sklasyfikowane według kategorii chirurgicznych (brzuszne, torakalne, ortopedyczne i inne).

Ryzyko błędu systematycznego w badaniach zostanie ocenione przy użyciu narzędzia Cochrane Risk of Bias (RoB-2), które uwzględnia pięć domen: proces randomizacji, odstępstwa od zamierzonej interwencji, brakujące dane wynikowe, pomiar wyników oraz wybór raportowanych wyników. Pewność dowodów będzie oceniana z wykorzystaniem podejścia GRADE, uwzględniającego ryzyko błędu, niespójność, pośredniość, nieprecyzję i błąd publikacji.

Analiza danych zostanie przeprowadzona przy użyciu oprogramowania Cochrane Review Manager (RevMan 5.3). Dla danych ciągłych obliczona zostanie średnia różnica (MD) z 95% przedziałem ufności (CI), a dla danych dychotomicznych – ryzyko względne (RR) z 95% CI. Heterogeniczność będzie oceniana za pomocą testu Q opartego na chi-kwadrat i kwantyfikowana za pomocą statystyki I². Wartość I² powyżej 50% będzie uznawana za istotną heterogeniczność. Zostanie zastosowany model efektów losowych, niezależnie od heterogeniczności.

Zaplanowano analizy podgrupowe w oparciu o kategorie chirurgiczne (operacje brzuszne, torakalne, ortopedyczne i inne), metody znieczulenia (całkowite znieczulenie dożylne vs. wziewne), wiek (< 60 lat vs. > 60 lat), płeć (przewaga mężczyzn vs. przewaga kobiet), czas operacji (< 120 min vs. > 120 min) oraz stosowaną skalę QoR (QoR-40 vs. QoR-15). W przypadku znacznej heterogeniczności rozważona zostanie meta-regresja w celu zbadania wpływu specyficznych cech badań na wielkość efektu.

W przypadku braku kluczowych danych, autorzy będą kontaktować się z autorami pierwotnych badań drogą mailową. Jeśli w ciągu 14 dni nie otrzymają odpowiedzi, badania te zostaną wykluczone z przeglądu. Gdy w metaanalizie zostanie uwzględnionych więcej niż 10 RCT, do zbadania potencjalnego błędu publikacji zostanie wykorzystany test asymetrii wykresu lejkowego i/lub test Eggera. Asymetria na wykresie lejkowym i wartość P < 0,05 według testu Eggera będą wskazywać na potencjalny błąd publikacji.

W przypadku istotnej heterogeniczności przeprowadzona zostanie analiza wrażliwości, aby zapewnić jednorodność wyników. Wszystkie testy statystyczne będą dwustronne, a wartość P < 0,05 będzie uznawana za statystycznie istotną.

Jakie wyzwania i korzyści niesie dożylna lidokaina?

Potencjalne ograniczenia tego przeglądu i metaanalizy obejmują możliwą heterogeniczność związaną z różnicami w czasie i schematach dawkowania lidokainy, różnorodnością procedur chirurgicznych oraz potencjalnie małą wielkością próby w badaniach pierwotnych. Zastosowanie kryteriów GRADE przyczyni się do przeprowadzenia solidnej analizy.

Warto zauważyć, że wcześniejsze metaanalizy wykazały korzyści z dożylnego podawania lidokainy w poprawie QoR u pacjentów poddawanych laparoskopowej operacji bariatrycznej, jednak ograniczone rodzaje zabiegów chirurgicznych i wielkość próby utrudniały wyciągnięcie jednoznacznych wniosków. Inna niedawna metaanaliza wykazała skuteczność dożylnej lidokainy w poprawie globalnego wyniku QoR, ale analizy podgrupowe wskazywały na różnorodność zabiegów chirurgicznych jako możliwe źródło wysokiej heterogeniczności. Ponadto, kilka nowych opublikowanych badań nie potwierdziło tych ustaleń.

Oczekuje się, że wyniki dostarczą kompleksowego przeglądu skuteczności interwencji z użyciem lidokainy w chirurgii, co pozwoli na sformułowanie zalecanego zakresu dawkowania lidokainy w okresie okołooperacyjnym oraz listy odpowiednich typów zabiegów chirurgicznych. Wyniki zostaną opublikowane w recenzowanym czasopiśmie naukowym.

Podsumowanie

Planowany przegląd systematyczny i metaanaliza mają na celu ocenę wpływu dożylnego podawania lidokainy na jakość powrotu do zdrowia po operacji. Badanie obejmie dorosłych pacjentów poddawanych różnym zabiegom chirurgicznym w znieczuleniu ogólnym, a głównym punktem końcowym będzie jakość rekonwalescencji mierzona skalami QoR-15 lub QoR-40. Metodologia badania opiera się na kompleksowym przeglądzie baz danych medycznych, z wykorzystaniem narzędzi Cochrane Risk of Bias i podejścia GRADE do oceny jakości dowodów. Analiza uwzględni różne podgrupy pacjentów i rodzaje zabiegów, a jej wyniki mogą przyczynić się do ustalenia optymalnych schematów dawkowania lidokainy w okresie okołooperacyjnym. Wcześniejsze badania wskazują na potencjalne korzyści ze stosowania dożylnej lidokainy, jednak występująca heterogeniczność wyników wymaga dalszych, szczegółowych analiz.